Social Literacies. Critical Approaches to Literacy in Development, Ethnography and Education

placeholder_foto
auteur: Brian Street
jaar: 1995
land: Verenigd Koninkrijk
boek

In het werk Social Literacies onderscheidt Brian Street twee conceptuele modellen van geletterdheid: enerzijds het autonoom model en anderzijds het contextueel model.

 

Binnen het autonoom model wordt geletterdheid beschouwd als een technische, neutrale en universele vaardigheid die los staat van de sociale context. Vertegenwoordigers van het autonoom model in het onderzoek naar geletterdheid houden zich onder meer bezig met het meten van niveaus van geletterdheid in verschillende landen (bv.de International Adult Literacy Survey), het opzetten van (functionele) geletterdheidsprogramma’s (door bv. UNESCO), het zoeken naar methoden van geletterdheidsonderwijs en het trachten te bepalen van een standaard die een voldoende geletterd persoon zou moeten bereiken. Voor Brian Street veronderstelt de strekking van het autonome geletterdheidsmodel "that the social consequences of literacy are given - greater opportunity for jobs, social mobility, fuller lives, etc. - and that what the agencies need to address is the question of how literacy is to be imparted". Geletterdheid heeft, in deze visie, met andere woorden (een deel van) de mensheid bevrijd uit een primitieve toestand en is datgene wat ons 'beschaafd' maakt. Ook het geloof of de mythe dat geletterdheid vrijwel automatisch zou leiden tot economische vooruitgang, welvaart, sociale mobiliteit en individuele ontplooiing, is, volgens Street, wijdverspreid.

Binnen het contextueel model wordt geletterdheid beschreven als een sociale of culturele praktijk die ingebed zit in de specifieke contact van de taalgebruiker. Onderzoekers die dit ideologisch model van geletterdheid onderschrijven, vragen zich in hun werk onder meer af wat geletterdheid precies betekent, waar geletterdheid goed voor is en welke betekenis geletterdheid heeft voor individuele taalgebruikers en specifieke groepen of gemeenschappen van taalgebruikers.

 

Na een theoretische uitwijding over het concept geletterdheid, illustreert Street zijn inzichten met voorbeelden uit de praktijk van onder meer alfabetiseringscampagnes en ontwikkelingssamenwerking. De inzichten van Street liggen aan de basis van de zogenaamde New Literacy Group.

publicaties

Street, B. (1995). Social Literacies. Critical Approaches to Literacy in Development, Ethnography
and Education. London and New York: Longman.