Wereldwijd circuleren talrijke beelden en verhalen van en over leraren en onderwijs. De betekenis die we aan de school en onderwijs toekennen, ontlenen we niet alleen uit de eigen ervaring van onze schoolperiode, maar wordt mee bepaald door de romans, films, tv-series, reportages, graphic novels en reclamebeelden waarin onderwijs verbeeld wordt. Zo koloniseert de schoolfilm Dead Poets Society (1989) al ruim twee decennia ons collectieve geheugen met een beeld van de leraar als ‘tafelspringer’: een bij uitstek charismatische, non-conformistische en inspirerende figuur. Voor de meeste mensen vormen dit soort cultuurproducten de enige bron die hun beeld van onderwijs voedt nadat ze de schoolpoorten definitief achter zich hebben dichtgetrokken. Alleen diegenen onder ons die de schoolbanken later opnieuw zijn gaan opzoeken door zelf leraar te worden, krijgen een blijvende en directe input uit de schoolse realiteit. 

Tot op zekere hoogte bieden schoolfilms leraren(-in-opleiding) een beeld van hoe een bepaalde samenleving kijkt naar de beroepsgroep en het instituut waarvan ze deel uitmaken. Het zijn producten die hen een idee kunnen geven van hoe zij zelf in de ogen van anderen − schrijvers en regisseurs − worden geconstrueerd en verbeeld. Schoolfilms kunnen een invloed hebben op het zelfbeeld en de identiteitsvorming van leraren. Het imago en de sociale status van leraren in een bepaalde samenleving worden tot op zekere hoogte weerspiegeld en mee vorm gegeven in/door schoolfilms en allerlei andere mediarepresentaties. Die beelden en verhalen creëren en houden ook ideologisch gekleurde mythen en stereotypes in stand m.b.t. onderwijs en leraren. Leraren(-in-opleiding) zijn daarom verplicht om een positie in te nemen tegenover schoolfilms en andere, alomtegenwoordige mediarepresentaties waarin onderwijs en leraren worden gerepresenteerd. 

De studie van de beeldvorming van leraren en onderwijs in film is belangrijk omdat we vandaag de dag in een soort 'hyperrealiteit' (Baudrillard) leven: voor heel wat mensen zijn mediaproducten en gemedieerde culturele praktijken even belangrijk, zoniet belangrijker geworden dan de realiteit waarin ze leven. Er is een grensvervaging aan de gang tussen de werkelijkheid en allerhande mediarepresentaties, waarvan films vooralsnog tot de meest invloedrijke behoren, want zelfs de digitale wereld put voortdurend uit filmbeelden. De beeldvorming van onderwijs en leraren blootleggen in de lerarenopleiding betekent de visuele geletterdheid en kritische mediageletterdheid (mediawijsheid) van studenten verhogen. Onze didactische modules Introductie tot cultural studies, representatie en beeldvorming, De beeldvorming van geletterdheid en De schoolfilm als 'taboebreker' illustreren hoe de studie van de beeldvorming van onderwijs, leraren en geletterdheid in de lerarenopleiding kan worden ingebed. 

« Onze visie in acht punten